Feride küçük yaşta annesini kaybeder ve İstanbulda teyzesi ile yaşamaya başlar. Son derece yaramaz, hareketli ve söz dinlemez bir kızdır. Okulda tüm arkadaşlarından farklıdır ve onlarla oynamaktansa ağaçlara tırmanır, dallar arasında gezinir. Bu hareketleri sonucu öğretmeni ona Çalıkuşu ismini vermiştir. Fransız mektebinde gayet iyi bir eğitim almıştır Feride ve tüm bir İstanbul hanımefendisidir.
Feride İstanbula geldikten sonra diğer bir teyzesinin oğlu Kamran ile tanışır ve ona aşık olur. Hiç kimseyi önemsemeyen Feride Kamrana karşı tekrar tekrar çekingendir. Kamran da Ferideyi sevmektedir ve bir çok kaçıp kovalama sonunda Kamran Ferideye evlenme teklisi eder ve Feride de kabul eder. Ama buna karşın gerçi ondan çekinmektedir. yine de Kamrandan kaçar. Lakin evlenmelerine fazla kısa bir süre kaldığı bir zamanda Kamranın çalışmak için gittiği Avrupada diğer bir sevdiği olduğunu öğrenir, kendisini aldatmış olduğunu öğrenir ve evi terkeder.
Anadoluya gidip öğretmen olmaya karar verir ve onun saf ve coşkulu halinden yararlanılarak yolu bile olmayan Bursanın Zeyniler köyündeki ahırdan bozma bir okula gönderilir. Feride buraya zamanla alışır ve sever. Öğrencilerle de anlaşmaktadır. Fakat sınıfındaki Munise isimli çocuğun zor aile şartları yüzünden ona sığınmasından sonradan babasından izin alarak Muniseyi evlatlık edinir ve bundan böyle yanından ayırmayacaktır. Mektep müfettiş kadar eğitime uygun değil gerekçesiyle kapatılır.
Feride öğretmenlik yaparken aynı zamanda kendini de tanımaya başlamıştır. Uçarı çalıkuşu Feride hemencecik sorumlulukları olan, sevilen farzedilen bir öğretmendir. Ayrıca kendini hem hayatı öğrenirken tüm zorluklarla yetim uğraş eder.
Zeyniler köyündeki mektep kapatıldıktan daha sonra öteki bir yere tayinini aldırmak için Ulusal Eğitim Müdürlüğüne gider. Orada bir okul arkadaşını görüp Fransızca konuşunca Kız Öğretmen okuluna Fransızca öğretmeni olarak gönderirler. Bu okulda da güzelliği ve zarafeti yüzünden çok uyarı çeker ve adı benzer okuldaki öğretmen arkadaşıyla aşk dedikodusunda çıkınca buradan da ayrılır.
Arkasından İzmirde özel ders verir. Oradan da Kuşadasında bir okula geçiş yapar. Savaşın en yoğun olduğu o zamanlar okulu hastaneye çevrilir. Orada Zeyniler Köyünde tanıştığı doktor Hayrullah beyle her yerde karşılaşır ve öteki bir okula geçmektense orada kalıp hemşirelik yapmaya ikna olur. bu vesileyle da Munise hastalanır ve hayatını kaybeder. Bundan fazla etkilenen Ferideyi hekim Hayrullah bey yanına alır ve dedikoduları durdurmak için onunla evlenir.
Kamran Ferideyi ikinci defa kaybetmek istemez. Ve bu seferki gelişinde hiç gitmemesi için bütün ailece bir oyun oynarlar Ferideye. Feridenin ayrılma zamanı gelmiştir. Kapıya gelen araba ile yola çıkacaktır ama arabanın içinden Kamran çıkar ve Ferideyi tatlı sert bir şekilde alıkoyarak evlilik için kaçırır. Feride de bütün itirazlarını sıralar lakin o da bunu yıllardır istediği için razı olur ve yıllar önce kaybettiği mutluluğu en sonunda yakalamış olur.
Feride İstanbula geldikten sonra diğer bir teyzesinin oğlu Kamran ile tanışır ve ona aşık olur. Hiç kimseyi önemsemeyen Feride Kamrana karşı tekrar tekrar çekingendir. Kamran da Ferideyi sevmektedir ve bir çok kaçıp kovalama sonunda Kamran Ferideye evlenme teklisi eder ve Feride de kabul eder. Ama buna karşın gerçi ondan çekinmektedir. yine de Kamrandan kaçar. Lakin evlenmelerine fazla kısa bir süre kaldığı bir zamanda Kamranın çalışmak için gittiği Avrupada diğer bir sevdiği olduğunu öğrenir, kendisini aldatmış olduğunu öğrenir ve evi terkeder.
Anadoluya gidip öğretmen olmaya karar verir ve onun saf ve coşkulu halinden yararlanılarak yolu bile olmayan Bursanın Zeyniler köyündeki ahırdan bozma bir okula gönderilir. Feride buraya zamanla alışır ve sever. Öğrencilerle de anlaşmaktadır. Fakat sınıfındaki Munise isimli çocuğun zor aile şartları yüzünden ona sığınmasından sonradan babasından izin alarak Muniseyi evlatlık edinir ve bundan böyle yanından ayırmayacaktır. Mektep müfettiş kadar eğitime uygun değil gerekçesiyle kapatılır.
Feride öğretmenlik yaparken aynı zamanda kendini de tanımaya başlamıştır. Uçarı çalıkuşu Feride hemencecik sorumlulukları olan, sevilen farzedilen bir öğretmendir. Ayrıca kendini hem hayatı öğrenirken tüm zorluklarla yetim uğraş eder.
Zeyniler köyündeki mektep kapatıldıktan daha sonra öteki bir yere tayinini aldırmak için Ulusal Eğitim Müdürlüğüne gider. Orada bir okul arkadaşını görüp Fransızca konuşunca Kız Öğretmen okuluna Fransızca öğretmeni olarak gönderirler. Bu okulda da güzelliği ve zarafeti yüzünden çok uyarı çeker ve adı benzer okuldaki öğretmen arkadaşıyla aşk dedikodusunda çıkınca buradan da ayrılır.
Arkasından İzmirde özel ders verir. Oradan da Kuşadasında bir okula geçiş yapar. Savaşın en yoğun olduğu o zamanlar okulu hastaneye çevrilir. Orada Zeyniler Köyünde tanıştığı doktor Hayrullah beyle her yerde karşılaşır ve öteki bir okula geçmektense orada kalıp hemşirelik yapmaya ikna olur. bu vesileyle da Munise hastalanır ve hayatını kaybeder. Bundan fazla etkilenen Ferideyi hekim Hayrullah bey yanına alır ve dedikoduları durdurmak için onunla evlenir.
Kamran Ferideyi ikinci defa kaybetmek istemez. Ve bu seferki gelişinde hiç gitmemesi için bütün ailece bir oyun oynarlar Ferideye. Feridenin ayrılma zamanı gelmiştir. Kapıya gelen araba ile yola çıkacaktır ama arabanın içinden Kamran çıkar ve Ferideyi tatlı sert bir şekilde alıkoyarak evlilik için kaçırır. Feride de bütün itirazlarını sıralar lakin o da bunu yıllardır istediği için razı olur ve yıllar önce kaybettiği mutluluğu en sonunda yakalamış olur.
