Temel Network
Bilgisayar Ağı (Network) Nedir ?
• İki veya daha fazla bilgisayarın kablolu ya da kablosuz iletişim araçları üzerinden yazılım ve
donanım bileşenleri ile birlikte bağlanması ile meydana getirilen sistem bütünüdür.
• Kaynakların ve bilginin (veri, ses, görüntü veya video) paylaşılması ve kişiler arasında iletişimin sağlanmasıdır.
• Çeşitli yöntem ve teknolojiler ile bağlanarak bilgisayar ağını oluştururlar.
• Kaynakların etkin paylaşımını sağlayıp bilgi akışını hızlandırarak verimli bir iletişim ortamı sunar.
Referans Modelleri ve Katmanları (OSI,TCP)
OSI Model
Open Systems Interconnection (Açık Sistem Arabağlantısı Modeli)
ISO (International Organization for Standardization) (Uluslar arası Standartlar Kuruluşu) tarafından geliştirilmiştir.
OSI modeli, her bir katmanın bir üst katmana hizmet vermesi amacına dayanan ve birbirleriyle iletişimi ilişkili olan yedi farklı katmandan oluşan bir modeldir. Yedi katmana bölünmesindeki temel amaç ise herhangi bir katman geliştirilmek veya değiştirilmek istendiğinde olayın sadece o katmanı etkileyip diğer katmanları etkilememesini sağlamaktır. Bu sayede katmanlar daha çabuk gelişebilir.
1) Uygulama Katmanı (Application Layer) :
Kullanıcılar tarafından çalıştırılan tüm uygulamalar bu katmanda tanımlıdır.
Ayrıca kullanıcıya en yakın olan katmandır. HTTP ve FTP bu katmanda tanımlıdır. Uygulama katmanında veri birimi data’dır.
Ayrıca kullanıcıya en yakın olan katmandır. HTTP ve FTP bu katmanda tanımlıdır. Uygulama katmanında veri birimi data’dır.
2) Sunum Katmanı (Presentation Layer) :
Sunum katmanı, verileri, uygulama katmanına sunarken veri (data) üzerinde kodlama ve dönüştürme işlemlerini yaparak aynı dilin konuşulmasını sağlar.
Ayrıca veri sıkıştırma, şifreleme vb. işlemleri de gerçekleştirir. Sunum katmanında veri birimi data’dır.
Ayrıca veri sıkıştırma, şifreleme vb. işlemleri de gerçekleştirir. Sunum katmanında veri birimi data’dır.
3) Oturum Katmanı (Session Layer) :
Haberleşecek olan bilgisayarların arasında bağlantı oluşturmasını ve yönetilmesini sağlar.
Bu katmanın en önemli işlevi eğer veri iletiminde ve veri güvenliğinde hata oluşmuşsa verinin tekrar gönderilmesini sağlamasıdır.
NFS, SQL, ASP ve Telnet bu katmanda tanımlıdır. Oturum katmanında veri birimi data’dır (veri).
Bu katmanın en önemli işlevi eğer veri iletiminde ve veri güvenliğinde hata oluşmuşsa verinin tekrar gönderilmesini sağlamasıdır.
NFS, SQL, ASP ve Telnet bu katmanda tanımlıdır. Oturum katmanında veri birimi data’dır (veri).
ARA KATMAN
4) Taşıma Katmanı (Transport Layer) :
Bu katman verinin nasıl iletileceğini belirler. Üst katmandan aldığı verileri segmentlere ayırarak bir alt katmana iletir.
Bir üst katmana bu bölümleri birleştirerek sunar.
Aynı zamanda verinin uçtan uca iletimini sağlayarak karşı tarafa gönderilen verinin yerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol eder.
TCP ve UDP bu katmanda tanımlıdır. Taşıma katmanında veri birimi segment’dir (bölüm).
Bir üst katmana bu bölümleri birleştirerek sunar.
Aynı zamanda verinin uçtan uca iletimini sağlayarak karşı tarafa gönderilen verinin yerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol eder.
TCP ve UDP bu katmanda tanımlıdır. Taşıma katmanında veri birimi segment’dir (bölüm).
AĞ – DONANIM KATMANLARI
5) Ağ Katmanı (Network Layer) :
Bu katmanda iletilen veriler paket olarak adlandırılır.
Veri paketlerini, onların ağ adreslerini kullanarak uygun ağlara yönlendirme işini yapar.
Adresleme işlemlerini yürütür. Router (yönlendiriciler olarak da bilinir internet trafiğini yönlendirir) ve IP protokolü bu katmanda tanımlıdır.
Ağ katmanında veri birimi paket’dir.
Veri paketlerini, onların ağ adreslerini kullanarak uygun ağlara yönlendirme işini yapar.
Adresleme işlemlerini yürütür. Router (yönlendiriciler olarak da bilinir internet trafiğini yönlendirir) ve IP protokolü bu katmanda tanımlıdır.
Ağ katmanında veri birimi paket’dir.
6) Veri iletim katmanı (Data Link Layer) :
Ağ katmanından aldığı veri paketlerini frame (çerçeve) halinde fiziksel katmana iletme işinden sorumludur.
İletilen çerçevenin doğru mu yoksa yanlış mı iletildiğini kontrol eder ve çerçeve hatalıysa tekrardan gönderilmesini sağlar.
Veri iletim katmanı MAC ve LLC olmak üzere iki alt katmana ayrılmaktadır. Veri iletimi katmanında veri birimi frame’dir (çerçeve).
İletilen çerçevenin doğru mu yoksa yanlış mı iletildiğini kontrol eder ve çerçeve hatalıysa tekrardan gönderilmesini sağlar.
Veri iletim katmanı MAC ve LLC olmak üzere iki alt katmana ayrılmaktadır. Veri iletimi katmanında veri birimi frame’dir (çerçeve).
7) Fiziksel Katman (Physical Layer) :
Verilerin fiziksel olarak gönderilmesi ve alınmasından sorumludur.
Datalardan oluşan paketler bu katmanda bitlere çevrilmektedir. Bu katman elektriksel ve mekanik özelliklerle ilgilenir
(fiziksel katmanda kullanılacak konnektör türü vb). Hub’lar ve kablolar fiziksel katmanda tanımlıdır. Fiziksel katmanda veri birimi bit’dir.
Datalardan oluşan paketler bu katmanda bitlere çevrilmektedir. Bu katman elektriksel ve mekanik özelliklerle ilgilenir
(fiziksel katmanda kullanılacak konnektör türü vb). Hub’lar ve kablolar fiziksel katmanda tanımlıdır. Fiziksel katmanda veri birimi bit’dir.
TCP/IP Model
TCP/IP Modeli Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından heterojen ağlarda kesintisiz bağlantılı iletişim için geliştirilmiştir.
Donanım Katmanındaki Protokoller;
- ARP (Adres Çözümleme Protokolü), bir IP adresinin hangi ağ kartına (MAC adresine) ait olduğunu bulmaya yaramaktadır. TCP/IP’de veri gönderiminde gönderilecek bilgisayarın hangisi olduğunu bulmak için kullanılır. Ayrıca IP adresini yeni almış olan bir makine, aldımış olduğu IP adresinin sadece kendisinde olduğunu ARP kullanarak onaylar.
- RARP yani ters ARP, protokolü ARP’ın tersi işlemi yapar, yani hangi MAC adresinin hangi IP adresini kullandığını bulur. Bir TCP/IP ağında RARP’ın çalışacağı garanti değildir, zaten RARP bir RARP sunucusuna ihtiyaç duyar.
IP Katmanındaki Protokoller;
- ICMP (Internet Yönetim Mesajlaşması Protokolü), hata ve türlü bilgi mesajlarını ileten protokoldür. Örneğin, ping programı ICMP’yi kullanır.
- RIP (Router Bilgi Protokolü), router’ların yönlendirme tablolarını otomatik olarak üretebilmesi için oluşturulmuştur.
- OSPF (İlk Açık Yöne Öncelik), aynı RIP gibi router’ların yönlendirme tablolarını otomatik olarak üretebilmesine yarar.
- OSPF, RIP’ten daha gelişmiş bir protokoldür.
- IGMP (Internet Grup Mesajlaşma Protokolü), bir sistemin internet yayınlarına (multicast) abone olmasına ve aboneliği durdurmasına yarar. Bu yayınlar, UDP üzerinden yapılır ve genelde çoklu ortam (radyo veya video) içerikli olurlar.
- DHCP (Dinamik Cihaz Ayar Protokolü), bir TCP/IP ağına bağlanan bir cihaza otomatik olarak IP adresi, ağ maskesi, ağ geçidi ve DNS sunucusu atanmasına yarar.
Taşıma Katmanındaki Protokoller;
- UDP (Kullanıcı Veri Protokolü), IP üzerinden veri yollamaya yarar. Verilerin ulaşacağını garanti etmez ve UDP paketlerinin maksimum boy sınırları vardır. Öte yandan, UDP son derece basit ve bağlantı gerektirmeyen (connectionless) bir protokoldür.
- TCP (Gönderim Kontrol Protokolü), IP üzerinden ulaşma garantili ve harhangi bir boyda veri gönderilmesine imkân tanıyan bir protokoldür. UDP’den farklı olarak, TCP’de iki cihazın iletişim kurabilmesi için önce birbirlerine bağlanmaları gerekmektedir.
Uygulama Katmanındaki Protokoller;
- DNS yani alan adı sistemi, alan adı verilen isimler (mesela www.wikipedia.org) ile IP adreslerini birbirine bağlayan sistemdir. Paylaştırılmış bir veritabanı (database) olarak çalışır. UDP veya TCP üzerinden çalışabilir.
- HTTP (HiperMetin Yollama Protokolü), ilk başta HTML sayfaları yollamak için yapılmış olan bir protokol olup günümüzde her türlü verinin gönderimi için kullanılmaktadır. TCP üzerinden çalışır.
- HTTPS (Güvenli HTTP), HTTP’nin RSA şifrelemesi ile güçlendirilmiş halidir. TCP üzerinden çalışır.
- POP3 (Postahane Protokolü 3), e-posta almak için kullanılan bir protokoldür. TCP üzerinden çalışır.
- SMTP (Basit Mektup Gönderme Protokolü), e-posta göndermek için kullanılır. TCP üzerinden çalışır.
- FTP (Dosya Gönderme Protokolü), dosya göndermek ve almak için kullanılır. HTTP’den değişik olarak kullanıcının her türlü sisteme giriş yapmasını gerektirir. Veri ve komut alış verişi için iki ayrı port kullanır. TCP üzerinden çalışır.
- FTP veya FTPS (Güvenli FTP), FTP’nin RSA ile güçlendirilmiş halidir. TCP üzerinden çalışır.
Ağ Bileşenleri Ağ Sınıflandırması ve Topolojiler
Ağ Bileşenleri
Ağ Bileşenleri
• Ağ Sınıflandırılması – Lan – Man – Wan
• Ağ Cihazları – Aktif – Pasif
• Topoloji
Ağın Sınıflandırılması
• Coğrafi koşullara göre; – LAN, MAN, WAN
• Topolojilerine göre; – Bus, Ring, Star, Tree, Mesh
• Ortamlarına göre; – OSI, TCP/IP – Ethernet, Token Ring, FDDI, ATM
• İletim Yöntemleri;
– Aktif (Ağ Cihazları);
• Modem, NIC, Repeater, Hub, Switch, Router
– Pasif (Kablolar);
• Coaxial, UTP, STP, Fiber
• Topolojilerine göre; – Bus, Ring, Star, Tree, Mesh
• Ortamlarına göre; – OSI, TCP/IP – Ethernet, Token Ring, FDDI, ATM
• İletim Yöntemleri;
– Aktif (Ağ Cihazları);
• Modem, NIC, Repeater, Hub, Switch, Router
– Pasif (Kablolar);
• Coaxial, UTP, STP, Fiber
LAN, MAN, WAN
• LAN - Yerel alan ağları (Local Area Networks, LANs)
• MAN - Metropol alan ağları (Metropolitan Area Networks, MAN)
• WAN - Geniş alan ağları (Wide Area Networks, WAN)
• MAN - Metropol alan ağları (Metropolitan Area Networks, MAN)
• WAN - Geniş alan ağları (Wide Area Networks, WAN)
LAN
• Ev, okul, laboratuvar, iş binaları vb. gibi sınırlı coğrafi alanda bilgisayarları ve araçları birbirine bağlayan bir bilgisayar ağıdır.
MAN
• LAN ağlarından daha büyük bir ağ yapısıdır.
• Metropol olarak adlandırılmasının sebebi genellikle şehrin bir kısmını ya da tamamını kapsamasındandır.
• Kampüs ağları adıyla da anılan bu ağlar, üniversite kampüslerinde ve büyük işyerlerinde kullanılır.
• Değişik donanım ve aktarım ortamları kullanılır
• Metropol olarak adlandırılmasının sebebi genellikle şehrin bir kısmını ya da tamamını kapsamasındandır.
• Kampüs ağları adıyla da anılan bu ağlar, üniversite kampüslerinde ve büyük işyerlerinde kullanılır.
• Değişik donanım ve aktarım ortamları kullanılır
WAN
• Birden fazla cihazın birbiri ile iletişim kurmasını sağlayan fiziksel veya mantıksal büyük ağdır.
• Yerel alan ağlarının birbirine bağlanmasını sağlayan çok geniş ağlardır. En geniş alan ağı İnternettir.
• Yerel alan ağlarının birbirine bağlanmasını sağlayan çok geniş ağlardır. En geniş alan ağı İnternettir.
Ağ Topolojileri
• Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır.
– Fiziksel topoloji: Ağın fiziksel olarak nasıl görüneceğini belirler (Fiziksel katman)
– Mantıksal topoloji: Bir ağdaki veri akışının nasıl olacağını belirler (Veri iletim katmanı)
– Fiziksel topoloji: Ağın fiziksel olarak nasıl görüneceğini belirler (Fiziksel katman)
– Mantıksal topoloji: Bir ağdaki veri akışının nasıl olacağını belirler (Veri iletim katmanı)
Konumu Buraya kadar okuduysanız teşekkür ederim
Bu serinin devamı gelecek
Bir sonraki konumda görüşmek üzere
iyi forumlar...
Bu serinin devamı gelecek
Bir sonraki konumda görüşmek üzere
iyi forumlar...
